آداب سفر کردن

سفر، حرکت و انتقال از وطن و محل زیست دائمی به سوی

     سرزمین‌های دیگر جهت زیارت، تفریح، تجارت،

     علم اندوزی و یا حفظ دین است.
به طور کلی سفر مربی انسان است و برای جسم و

     روح انسان سازندگی دارد.

 سفر وسیله شناخت است، هم شناخت خود، هم شناخت دیگران.

     چون رنج‌ها و سختی‌های مسافرت و حالت‌های فوق‌العاده،

جوهره انسان را می‌نمایاند و خصلت‌های درونی بروز می‌کند.
حتی انسان میزان تحمل، مقاومت، کاردانی و تجربه خود را هم

     در سفر می‌تواند محک بزند، اگر به معارف اسلامی نگاهی گذرا

     بیفکنیم خواهیم دید که نه تنها در کتاب الهی و انسان ساز قرآن کریم

     بلکه در سخنان بزرگان دین در این خصوص بحث به میان آمده است.
آن جا که خداوند در سوره عنکبوت آیه 20 می‌فرماید: قل سیروا

     فی الارض فانظروا کیف بدا الخلق. بگو در زمین بگردید پس بنگرید

     که خداوند چگونه آفرینش را آغاز کرده است.
با دقت در این آیه می‌توان فهمید که جهانگردی، سیر و سفر مطالعه

     طبیعت و گردش‌های هدف‌دار یک وظیفه است و حتی گردش در

     طبیعت انسان را به فکر وا می‌دارد و سفر علاوه براین که عقل را

     تقویت و سلامت جسمی را تامین می‌کند حتی منجر به تخلیه روانی

     و فرار از خستگی‌ها می‌شود.
در این میان بهتر است انسان، مسافرت به شهرهای مذهبی و زیارتگاه‌ها

     و دیدن اماکن تاریخی و دیدار با بزرگان و شخصیت‌های علمی و

اخلاقی را مدنظر داشته باشد.
به فرموده حضرت رضا علیه السلام:
« هر امامی برگردن دوستان و پیروانش ، عهد و پیمانی دارد.

از جمله اموری که وفای به این عهد و پیمان است ، زیارت قبور ائمه (ع ) است.»

آداب سفر
حال که به اهمیت سفر پی بردیم بهتر است که به بعضی از آداب آن اشاره نماییم .

1-انتخاب همسفر. پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید: انتخاب همسفر مقدم بر سفر کردن است

 2- شروع کردن سفر با «صدقه»، جهت سلامتی و رفع و دفع بلاها.
امام صادق (ع) می‌فرماید: مسافرت خود را با صدقه آغاز کن و هرگاه

خواستی بیرون برو، زیرا با صدقه دادن سلامت سفرت را می‌خری.
3- تهیه سوغات. پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید: «هرگاه یکی از شما به سفر رفت

در بازگشت حتی اگر شده ، یک قطعه سنگ برای خانواده‌اش هدیه و تحفه بیاورد.»
4- انتخاب یک نفر به عنوان سرپرست یا راهنما . رسول اکرم (ص)

می فرماید : هر گاه سه نفر همسفر شدند از میان خود یک نفر را به سالاری انتخاب کنند .

    5- همراه برداشتن مواد غذایی و خوراکی‌های مورد نیاز و ره توشه سفر.
رسول خدا صلى اللّه علیه و اله فرمود:از بزرگوارى مرد است که وقت رفتن به

 سفر، توشه راهش پاکیزه باشد.
از امام صادق علیه‌السلام است که فرمود:هرگاه مسافرت کردید، سفره اى همراه داشته

باشید و در آن زمان با همراهان مدارا کنید.

6- خواندن دو رکعت نماز، دعا کردن و جان و مال خانواده را به خدا سپردن

و بر او توکل کردن.

 7- همراه داشتن مسواک، شانه، لباس و ظرف و داروهای مورد نیاز، سوزن،

 نخ، طناب و زیرانداز. و رعایت اخلاق خوب با همسفر در طول مسافرت.

9-مشورت کردن در سفر . در حدیث معتبر از حضرت امام جعفر صادق

 منقول است، حضرت لقمان پسر خود را چنین نصیحت فرمود: وقتی با

گروهی سفر می‌کنی، در کارهای خود و کارهای ایشان بسیار مشورت کن

و در روی ایشان تبسم بسیار بکن و در توشه ی خود در میان ایشان صاحب

 کرم باش. وقتی تو را به ضیافت بطلبند قبول کن و اگر از تو مدد طلبند

 ایشان را یاری کن و به سه چیز بر ایشان غلبه کن: به بسیاری خاموشی ،

 بسیاری نماز و سخاوت و جوانمردی در هر چه با خود از چهارپا ، مال و

 توشه داری. اگر گواهی از تو بطلبند، یا بر امر حقی خواهند و تو را گواه کنند بپذیر.
از حضرت علی (ع) منقول است که مروت و مردی در حضر، خواندن

 قرآن ، همنشینی با علما و تفکر در فقه و علوم و محافظت بر نمازهای

 جماعت است. اما مروت سفر توشه خود را صرف کردن، مخالفت رفیقان

 ننمودن و خدا را در هر بلندی ، پستی فرود آمدن ، ایستادن و نشستن بسیار یاد نمودن است.
از حضرت صادق (ع) منقول است که در حکمت آل داود نوشته است

 که نباید کسی سفر کند مگر برای سه چیز : سفری که توشه ی آخرت

در ان حاصل شود، سفری که باعث مرمت امور معاش شود یا سفری که

 برای سیر و لذتی باشد که حرام نباشد.

اخلاق نیکو در سفر

خوش خلقی در سفر، از جمله مهم ترین آداب و دستورهای

 پیشوایان معصوم علیه السلام است. انسانی که ویژگی های

 ذاتی نیکویی مانند خوشرویی، تواضع و ادب را داراست،

 نه تنها سفر را به کام خود شیرین خواهد کرد، برای همراهان

 خود نیز سفری به یاد ماندنی و خاطره برانگیز به جای

 می گذارد. در سفارشی از امام جعفر صادق علیه السلام

تو را به بخشش و خوش خلقی سفارش می کنم؛ زیرا این دو، زینت

 انسان است، همانند گوهرهای میان گردن بند.

در آموزه های دین اسلام، از بدخلقی در سفر به شدت نهی شده است.