فرهنگی ،مذهبی
4. حالات قبل از خواب واستراحت که در ذیل، به برخی از آنها اشاره می شود : می کرد: یک بار قبل از خواب، یک بار پس از خواب (و قبل از وضو برای تهجد) و یک بار نیز هنگام خروج برای نماز صبح. و چوب مسواک حضرت نیز بنا به توصیه ی جبرئیل، چوب «اراک» بود. که از جمله، بین هر دو رکعت نماز شب بود . و نیز پس از هر بار برخاستن از خواب. خواب اهل بیت علیهم السلام به ده خصلت اشاره فرمود که از جمله ی آنها طهارت پیش از خواب بود. خصلت های دیگر مربوط به چگونگی خواب و دعا و اذکار پیش از خواب است که در ادامه خواهد آمد. با توجه به اینکه پیامبر صلی الله علیه و آله این ویژگی ها را برای اهل بیت علیهم السلام معرفی کرد، شامل شخص خود آن حضرت نیز می شود. از خواب، مقدمات مربوط به عبادت شبانه را تهیه و در کنار خود می نهاد؛ ازجمله: تهیه آب برای وضو ساختن پس از بیداری، و نیز مسواک. در روایت معاویه بن وهبازامام صادق علیه السلام، آن حضرت ضمن توصیف حالات شبانه پیامبر اکرم صلی الله علیهو آله، فرمود: «آب وضو نزد سر حضرت، و مسواک زیر تشک حضرت نهاده می شد، سپس میخوابید... . » در ادامه این روایت، به چگونگی عبادت شبانه ی پیامبر صلی اللهعلیه و آله و حالات حضرت پس از بیداری اشاره شده است. به آن اشارت رفت- اهل بیتعلیهم السلام پیش از خواب، به قرائت فاتحه الکتاب، آیه الکرسی، آیه ی (شهد الله أنهلااله الا هو و الملائکه) (آل عمران: و تسبیح حضرت زهرا علیها السلام مقیدبودند. آن را قرائت کرده و می فرمود: «جبرئیل به نزد من آمد و عرضه داشت کهعفریتی از جن، در عالم رؤیا تو را در معرض کید خود قرار می دهد، از این رو، بر توباد قرائت آیه الکرسی.» و بنا به نقل کلینی از امام صادق علیه السلام، پیامبراکرم صلی الله علیه و آله پس از قرائت آیه الکرسی، می فرمود: « بسم الله، آمنتبالله و کفرت بالطاغوت اللهم احفظنی فی منامی و فی یقظنی»؛ به نام خدا، به حقایمان آوردم و به طاغوت کافر شدم، خدایا در خواب و بیداری مرا حفظ فرما. فلق و ناس بود. آن حضرت، هنگام تلاوت این سوره ها، کف هر دو دست خود رامقابل دهان مبارکش می گرفت و به آنها می دمید و سپس به قسمت های مختلف جسم شریفش میمالید؛ از سر مبارک شروع کرده، به صورت و دیگر قسمت های بدن می کشید، و این کار راسه بار تکرار می کرد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله پیش از خواب وبه هنگام رفتن به محل خواب، آنها را قرائت می کرد. بخشی ازاین دعاها بدین قراراست: خداوندا، در روزی که بندگانت رامبعوث می کنی، مرا از عذابت حفظ فرما. اللهم انی لا استطیع أن أبلغ فی الثناء علیک ولو حرصت، أنت کما أثنیت علی نفسک»؛ خداوندا، از عقوبت به عفوت، و از غضبت بهرضایت، و از تو به تو پناه می برم. خداوندا، مرا توان آن نیست که تا نهایت ثنای توپیش روم. حتی اگر چنین تلاشی کنم. تو همان گونه ای که خود ثای خویش گفته ای. به نام خدا می میرم و زنده می شوم و بازگشت به سوی اوست. خداوندا، ترسم را به ایمنی تبدیل کن، و عورتم را بپوشان و امانتم ادا کن. حمد خدایی را که ما را سیر وسیراب و کفایت کرد و پناه داد. پس چهبسیارند که نه کفایت کننده دارند نه پناه دهنده. امام صادق علیه السلام آن را چنیننقل کرده است: «بسم الله اللهم لا تؤمنی مکرک، و لا تنسنی ذکرک، و لا تعجعلنی منالغافلین، اقوم ساعه کذا و کذا»؛ به نام خدا. خداوندا، مرا از مکرت ایمن مسازو نسبت به یادت دچار فراموشی ام مکن، و از غافلان قرارم مده؛ [تا] در ساعت فلانبیدار شوم . سپس فرمود: در صورت قرائت این دعا، خداوند ملکی را برای بیدار کردنش موکل سازد.
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله پیش از خواب و استراحت، آداب و مسائلی را رعایت می کرد
الف. مسواک: بنا به نقل طبرسی، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله هر شب سه بار مسواک
همچنین بنابر برخی روایات، آن حضرت در یک شب چندین بارمسواک می کرد،
ب. وضو: در روایت حسن بن علی از امام هادی علیه السلام، آن حضرت درباره ی آداب
ج. تهیه مقدمات عبادت شبانه: از برخی روایات برمی آید که پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله پیش
د. دعا و اذکار قبل ازخواب: بنابر روایت امام هادی علیه السلام - که پیش تر
درباره قرائت آیه الکرسی نقل شده که پیامبر صلی الله علیه و آلههنگام خواب،
ازدیگر آیاتی که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله پیش از خواب قرائت، می فرمود، سورههای توحید،
به جز اذکار، آیات و سوره های یاد شده در روایاتسیره به دعاهایی نیز برمی خوریم که
«اللهم قنی عذابک یوم تبعث عبادک» ؛
«اللهم این أعوذ بمعافاتک من عقوبتک،أعوذ برضاک من سخطک، و أعوذ بک منک،
«بسم الله أموت و أحیا و الی الله المصیر، اللهم آمن روعتی و استر عورتی و أدعنی أمانتی»؛
«الحمد لله الذی اطمعنا و سقانا و کفانا و آوانا فکم ممن لا کا فی له و لهمؤوی»؛
پیامبر اکرم صلی الله علیه واله برای کسب توفیق تهجد، دعایی تعلیم می کرده که
By Ashoora.ir & Night Skin