فرهنگی ،مذهبی
5- چگونگی خواب واستراحت را در امور ذیل خلاصه کرد : انسان های الهی، اقتضای آن دارد که در همه لحظات رو به خداوند داشته باشند . آنان علاوه بر آنکه چهره ی قلب و جانشان همواره رو به خداست، سعی بر آن دارند که با توجه دادن جسم به سوی قبله در حالات مختلف، کمال توحید را در حرکات خود جلوه گر سازند. در روایات سیره، نقل شده که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به هنگام نشستن، رو به قبله می نشست، و بنابر روایت امام هادی علیه السلام - که پیش تر به آن اشاره شد- اهل بیت علیهم السلام به هنگام خواب رو به قبله می خوابیدند. با توجه به دیگر روایات نیز مشخص می شود که نوع خواب آنان، همچون خواباندن میت در قبر، بر پهلوی راست و رو به قبله بوده است، در حالی که دست راست را زیر گونه ی راست می نهادند. علیه و آله از خواب مداوم و پیوسته در شب اجتناب داشت . این حالت، بی ارتباطی با جمله نقل شده ی معروف از آن حضرت نیست که فرمود:« دو چشمم می خوابند، اما قلبم نمی خوابد. » در روایت نقل شده توسط شیخ طوسی، امام صادق علیه السلام به معاویه بن وهب درباره ی حالات پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بهوقت خواب و پس از بیداری، چنین فرمود: « آب وضو نزد سرش، و مسواکش زیر جای خوابشنهاده می شد. سپس به قدری که خدا می خواست می خوابید، و چون بر می خاست ابتدا مینشست و سپس نگاه به آسمان کرده و آیاتی از سوره ی آل عمران را تلاوت می کرد(آیه ی 190 به بعد)، سپس مسواک کرده و وضو ساخته و به مسجد (محل عبادتش) می رفت و چهاررکعت نماز می گزارد که رکوع آنها به مقدار قرائتشان و سجود آنها نیز به قدر رکوعشانبود، و آن قدر رکوع و سجود را طول می داد که بیننده می پرسید چه وقت برمی خیزد؟ سپسبر می خاست و به جای خواب خویش رفته و به مقداری که خدا می خواست می خوابید. سپسبرمی خاست و با نگاه به آسمان آیات سوره ی آل عمران را تلاوت می کرد و مسواک کرده ووضو ساخته و به مسجد (محل عبادتش) می رفت و همچون نوبت قبل، چهار رکعت نماز میگزارد، و سپس به محل خواب خویش رفته و به قدری که خدا می خواست می خوابید و سپسبرمی خاست و می نشست و آیات سوره ی آل عمران را با نظر به آسمان تلاوت می کرد و پساز مسواک کردن و وضو ساختن به مسجد (محل عبادتش) رفته و نماز وتر و دو رکعت (شفع) را به جای آورده و برای اقامه نماز [صبح به سوی مسجد] خارج می شد. » بتوان آنها را به ترتیب ذیلبیان کرد: هیچ خوابی برنمی خاست، جز آنکه در برابر خدای عزوجل به سجدهمی افتاد. شایان ذکر است که اطلاق کلام امام باقر علیه السلام و تصریح آن حضرتشامل خواب شبانه و نیز روزانه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می شود. به حمد وسپاس الهی می گشود و خدای را به خاطر بازگرداندن روح به بدن، پس از حالت شبیه بهمرگ در خواب، بدین گونه سپاس می گفت: ازمرگ زنده کرد، همانا پروردگارم، بسیاربخشاینده و قدردان است. 1- سیره نظری پیامبر(ص) کلام پیامبر(ص) که: «أَکْرِمُوا أَوْلَادَکُمْ وَ أَحْسِنُوا آدَابَهُمْ یغْفَرْ لَکُمْ »،[1] (فرزندان خود را تکریم کنید و به آنها آداب نیک بیاموزید تا آمرزیده شوید)، نمونهی بارزی از محترم بودن کودکان در تفکر الهی پیامبر(ص) است. وجود سخنان فراوان از رسولاکرم(ص) دربارهی کودکان، توجه زیاد و عمیق ایشان را به این مسأله نشان میدهد. پیامبر(ص) تربیت فرزندان و فراهم نمودن زمینهی رشد و ترقی ایشان را از صدقه دادن در هر روز بهتر دانسته است.[2] پیامبر(ص) فرموده است: «الْوَلَدُ الصَّالِحُ رَیحَانَةٌ مِنْ رَیاحِینِ الْجَنَّة»، ( فرزند صالح گلی است، از گلهای بهشت)[3] و حقوقی برای فرزندان به عهدهی والدین ایشان قائل شده است.[4] ایشان ارزش خوشحال کردن کودکان را هم پایهی آزاد کردن بردهای آن هم از نسل اسماعیل(ع) و اشک ریختن از خوف خدا اعلام کرده است.[5] پیامبر(ص) توصیه کرده است، مردم در صورت داشتن فرزند رفتاری در خور فهم و درک کودک داشته و خود را با دنیای او هماهنگ نمایند.[6] در روایتی از حضرت نقل شده است: «أحبوا الصبیان و ارحموهم وعدتموهم شیئا فأوفوا لهم فإنهم لا یرون إلا أنکم ترزقونهم »،[7] ( کودکان را دوست بدارید، از روی محبت و مهربانی با آنان روبرو شوید و اگر وعدهای به آنها دادید، عمل کنید؛ چرا که آنان شما را روزی دهندگان خود تصور میکنند[ شما را تنها تکیهگاه خود میدانند]).
وضعیت خواب پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نیز دارای ویژگی هایی بوده که می توان آن
الف. رو به قبله و بر پهلوی راست و با نهادن دست راست زیر گونه ی راست: حیات توحیدی
ب. پرهیز از خواب مداوم و پیوسته: از برخی روایات چنین برمی آید که پیامبر اکرم صلی الله
6. حالات بعد ازخواب و استراحت
پس از بیداری از خواب شبانه، پیامبراکرم صلی الله علیه و آله آداب و حالاتی داشت که شاید
الف. سجده: بنا به نقل طبرسی از امام باقر علیه السلام پیامبر اکرمصلی الله علیه و آله از
ب. حمدو سپاس الهی: آن حضرت پس از برخاستن از خواب نیز همچون قبل از خوابف زبان
-«الحمد لله الذی أحیانی بعد موتی انربی لغفور شکور»؛ حمد خدایی را که مرا پس
By Ashoora.ir & Night Skin