فرهنگی ،مذهبی
خمس خمس در اصطلاح فقه اسلامی به یک پنجم اموال مازاد بر مصرف و نیاز گفته می شود . این یک پنجم اموال نصف آن سهم سید های نیازمند است و نصف دیگر آن سهم امام زمان(عج) می باشد. خمس برای چه کسی است؟ عَن اَحمَدِ بنِ مُحَمَّدِ بنِ اَبی نَصرٍ، عَنِ الرِّضا(ع) قالَ: سُئِلَ عَن قُولِ اللّهِ تَعالی: «وَ اعلَمُوا اَنَّما غَنِمتُم مِن شَیءٍ فَاَنَّ لِلّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِی القُربی» فَقیلَ لَهُ: فَما کانَ لِلّهِ فَلِمَن هُوَ؟ فَقالَ(ع): لِرَسُولِ اللّهِ(ص)، وَ ما کانَ لِرَسُولِ اللّهِ(ص) فَهُوَ لِلإمامِ . فَقیلَ لَهُ: اَفَرَأَیتَ اِن کانَ صِنفٌ مِنَ الأصنافِ اَکثَرَ وَ صِنفٌ اَقَلَّ ما یُصنَعُ بِهِ؟ قالَ: ذاکَ اِلَی الاِمامِ. اَرَاَیتَ رَسُولَ اللّهِ(ص ) کَیفَ یَصنَعُ؟ اَلَیسَ اِنَّما کانَ یُعطی عَلی ما یَری کَذالِکَ الاِمامُ؟(2 ) از احمد بن محمد بن ابی نصر روایت شد که گفت: از امام رضا(ع) در مورد این کلام خداوند که می فرماید: «و آگاه باشید هر گونه غنیمت و سودی به شما برسد، خمس آن برای خدا و پیغمبر و خویشان او... است»، سوال شد که آن سهمی که برای خدا در این آیه است به چه کسی باید داد؟ برای چه کسی است؟ حضرت فرمود: برای پیغمبر خدا(ص) است و آن سهمی هم که برای برای پیغمبر است، به امام تعلق دارد. به امام عرض شد: نظر شما درباره این مسئله که اگر صنفی از اصناف مذکور در این آیه، بیشتر و صنفی کمتر باشند، چه باید کرد؟ امام فرمود: این به عهده امام است. آیا می دانی که پیغمبر خدا(ص) در این باره چه می کرد؟ آیا به همان گونه که نظر و رای او بود، نمی پرداخت؟ امام نیز این گونه است . میزان خمس شیخ مفید به سندش روایت می کند از امام رضا(ع): از مقدار گنجی که خمس به آن واجب است سوال شد، فرمود: خمس بر هر چیزی که زکات بر آن واجب است تعلق می گیرد و آنچه که به حد وجوب زکات نرسد، خمس در آن نیست.(3 ( عَنِ الرِّضا(ع) [ فی کتابه اِلی المأمون]. قالَ: وَالخُمسُ مِن جَمیعِ المالِ مَرَّةٌ واحِدَةٌ.(4 ( امام رضا(ع) در نوشته اش به مأمون فرمود : خمس در همه اموال یک مرتبه واجب است . قال الرّضا(ع): «اَوَّلَ مَن یَدخُلُ النّارَ، ذُو ثَروَةٍ مِن المالِ لَم یُعطِ المالٍ حَقَّهُ».(5 ( امام رضا(ع) فرمود :« نخستین کسی که وارد آتش دوزخ می شود، صاحب مال و ثروتی است که حق دارایی خود را(به عنوان خمس و زکات) پرداخت نکند». عده ای از مردم خراسان به حضور امام علی بن موسی الرضا(ع) شرفیاب شده، درخواست کردند و گفتند: ای زاده رسول خدا! ما را از پرداخت خمس معاف کن و خمس را به ما ببخش. امام رضا(ع) فهمید که آنها شایسته بخشش نیستند و با نیرنگ می خواهند این وظیفه الهی را ترک کنند؛ به همین خاطر به آنها فرمود: «این چه حیله و نیرنگی است از شما؟ شما با زبان خود نسبت به ما اظهار دوستی و محبت می کنید؛ اما از طرف دیگر حقی را که خداوند برای ما مقرر نموده و بر شما واجب کرده تا آن را بپردازید، از ما دریغ می کنید!؟ خیر؛ هرگز چنین کاری را نمی کنم و شما را از دادن خمس معاف نمی دارم».(6) نامه ای از امام رضا(ع) در پاسخ برخی از شیعیان عَن مُحَمَّدِ بنِ زَیدٌ الطَّبَرَی قالَ: کَتَبَ رَجُلٌ مِن تُجّارِ فارسٍ مِن بَعضِ مَوالی اَبی الحَسَنِ الرِّضا(ع) یَسأَلُهُ الإِذنَ فِی الخَمسِ، فَکَتَبَ اِلَیهِ: بسم الله الرحمن الرحیم، اِنَّ اللّه واسع کریم، ضمن علی العمل الثّواب و علی الضیق الهّم، لا یحل مال إلّا من وجه أحلّه اللّه، إنّ الخمس عوننا علی دیننا و علی عیالنا و علی موالینا و ما نبذله و نشتری من أعراضنا ممّن نخاف سطوته فلا تزووه عنّا، و لا تحرموا انفسکم دعانا ما قدرتم علیه. فأنَّ اخراجه مفتاح رزقکم و تمحیص ذنوبکم و ما تمهدون لأنفسکم لیوم فاقتکم، و المسلم من یفی للّه بما عهد إلیه و لیس المسلم من أجاب باللّسان و خالف بالقلب و السّلام.(7) بسم الله الرحمن الرحیم، ان الله واسع کریم. خداوند پاداش اعمال را تضمین کرده است و کیفر سخت گیران را اندوه و غم قرار داده است. هیچ مالی حلال نمی گردد مگر از طریقی که خداوند آن را حلال شمرده است. همانا خمس پشتوانه و یاری دهنده ما جهت تقویت دین ما و اداره امور زندگی ما و کمک به دوستان ماست و همچنین با آن آبروی خود را از کسانی که از قدرتشان بیم داریم حفظ می کنیم، بنابراین آن را از ما دریغ مورزید و در حد توان، خود را از دعای ما محروم نسازید. همانا پرداختِ خمس کلید رزق شماست و شما را از گناهان پاک می گرداند . خمس ذخیره شما برای روز فقر و ناتوانی شما (در قیامت) است. مسلمان کسی است که به عهد و پیمان الهی وفادار بماند و مسلمان نیست آن کس که با زبان پاسخ گوید و با دل مخالفت ورزد. دادن خمس آثار و برکات متعددی برای انسانها دارد؛ خمس موجب برکت و افزایش رزق و روزی، ایجاد حس نوع دوستی و سخاوت، آینده نگری، عدم توجه به منافع دنیوی، رسیدگی به فقرا و محرومان، احساس مسئولیت، عدالت اجتماعی و پرکردن شکاف طبقاتی و... می شود. با تشکر از محققین محترم که واقعا زحمت کشیدند آجرک الله
By Ashoora.ir & Night Skin
درباره وبلاگ
پیوندهای روزانه
آرشیو مطالب
سایر امکانات