فرهنگی ،مذهبی
مادر آن حضرت، فاطمه دختر امام حسن بن على (ع) بود که با کنیه ام عبد الله و بنابر قول دیگر، ام الحسن خوانده شده است. بنابراین امام باقر (ع) از سلاله پدر و مادرى هاشمى علوى و فاطمى به شمار مىآید. بدین جهت او نخستین کسى است که از نسل امام حسن (ع) و امام حسین (ع) به دنیا آمده است . لقب امام آن حضرت القاب بسیارى داشت که از آن میان لقب«باقر یا باقر العلم» باقر العلوم از همه مشهورتر است . چرا آن حضرت را باقر لقب داده بودند؟ در فصول المهمة آمده است: آن حضرت را بدین لقب مىخواندند زیرا علوم را مىشکافت و باز مىکرد. در صحاح آمده است: «تبقر، یعنى توسع در علم». و در قاموس گفته شده است: محمد بن على بن حسین را باقر مىخواندند. چون در علم تبحر داشت. در لسان العرب نیز ذکر شده است: آن حضرت را باقر مىخواندند چرا که علم را مىشکافت و به اصل آن پى مىبرد و فروع علم را از آن استنباط مىکرد و دامنه علوم را مىشکافت و وسعت مىداد. ابن حجر در صواعق مىنویسد: «او را باقر مىخواندند و این کلمه از«بقر الارض» اخذ شده است، یعنى آنکه زمین را مىشکافد و مکنونات آن را آشکار مىکند. زیرا او نیز گنجینههاى نهانىمعارف و حقایق احکام و حکمتها و لطایف را که جز از دید کوته نظران و ناپاکان پنهاننبود، آشکار مىکرد. از این رو درباره وى گفته مىشد که آن حضرت شکافنده علم و جامع آن و نیز آشکار کننده و بالا برنده علم و دانش است. در تذکرة الخواص نیز آمدهاست: او را باقر لقب داده بودند زیرا در اثر سجدههاى فراوان، پیشانىاش شکافبرداشته بود. برخى هم گویند چون آن حضرت از دانش بسیار برخوردار بود او را باقرمىخواندند. آنگاه به نقل سخن جوهرى در صحاح مىپردازد. شیخ صدوق در علل الشرایع به نقل ازعمرو بن شمر آورده است: از حابر جعفى پرسیدم چرا به امام پنجم، باقر مىگفتند؟گفت: چون علم را مىشکافت و اسرار آن را آشکار مىکرد». در مناقب ابن شهر آشوب نوشتهشده است: گفتهاند براى هیچ یک از فرزندان حسن و حسین (ع) این اندازه از علوم، ازقبیل تفسیر و کلام و فتوا و احکام و حلال و حرام فراهم نشد که براى امام باقر (ع) . محمد بن مسلم نقل کرده است که از آن حضرت سى هزار حدیث پرسش کردم. نقش انگشترى امام باقر (ع) شیخ صدوق در کتابهاى عیون اخبار الرضاو امالى از قول امام رضا (ع) نقل کرده است که فرمود: «نقش انگشترى امام حسین (ع) «ان الله بالغ امره»بود و على بن حسین (ع) انگشترى پدر خود را به دست مىکرد. محمدبن على نیز همان انگشترى امام حسین (ع) را خاتم قرار مىداد. خلفاى معاصر با امام باقر (ع) در زمان امام باقر (ع) ولید بن عبدالملک و سلیمان بن عبد الملک و عمر بن عبد العزیز و یزید بن عبد الملک و هشام بنعبد الملک خلافت داشتهاند. برخى هم نامهاى ولید بن یزید بن عبد الملک و یزید بنولید بن عبد الملک و ابراهیم بن ولید بن عبد الملک را بر تعداد فوق افزودهاند. فرزندان امام باقر (ع) شیخ مفید در ارشاد مىنویسد: امامباقر (ع) هفت فرزند داشت. ابو عبد الله جعفر بن محمد، [فرزند بزرگ ایشان]، کنیهامام باقر (ع) را به همین علت ابو جعفر مىگفتند. فرزند دیگرش عبد الله نام داشت کهمادر این دو ام فروه، دختر قاسم بن محمد بن ابو بکر بود. دو فرزند دیگر آن حضرتابراهیم و عبید الله نام داشتند که از مادرى به نام ام حکیم، دختر اسد بن مغیرهثقفى زاده شدند. از این دو پسر نسلى به وجود نیامده. على و زینب دو فرزند دیگر آنحضرت بودند که از مادرى کنیز به دنیا آمدهاند. ام سلمه هم فرزند دیگر امام بود که او هم از مادرى کنیز متولد شده بود. برخى گفتهاند: زینب همان ام سلمه بوده است. درکتاب اعلام الورى نیز همین قول آمده است. ابن شهر آشوب در کتاب مناقب، اولاد امامباقر (ع) ، را هفت تن دانسته و آنها را مانند شیخ مفید برشمرده است مگر با اینتفاوت که عبد الله افطح را نیز جزو فرزندان امام باقر (ع) محسوب کرده و گفته است: به جز فرزندان امام صادق (ع) ، اولاد امام باقر (ع) همگى از دنیا رفتند .
By Ashoora.ir & Night Skin
درباره وبلاگ
پیوندهای روزانه
آرشیو مطالب
سایر امکانات