فرهنگی ،مذهبی
معنا و مفهومتواضع پایین ترند،برتر نداند و نیز به معنای شکسته نفسی و افتادگی آمده است که آدمی خود را از دیگرانبالاتر نبیند. در مقابل«تکبر»که خود را بزرگدانستن است. ارج نهادن است، نه آنکه تواضعخود را خوار کردن و زیر بارذلّترفتن باشد، تواضعاقدامی است که انسان داوطلبانه در برابر دیگران به خاطر امتیازاتی که در آنان احساسمیکند، انجام می دهد، ممکن است فردی خود را برابر دیگران از جهتی یا جهاتی دارایامتیازببیند، برای اینکه مبادا بهغروروتکبر مبتلا شود باید به جهات امتیاز خود توجه نکند، بلکه به امتیازهای دیگران، حتیاحتمال پارهای امتیازات در آنان توجه کند و به خاطر همان جهات امتیاز، فروتنی کند؛اما ذلّت امری است که معمولاً از ناحیه دیگران تحمیل میگردد، و در ذلّت، فردِ ذلتپذیر تحقیر می شود، اگر تواضع با ذلت همراه شود، مردود است. آن گونه که آثاربندگیخدا دررفتاروگفتاراو آشکار می شود . یکی از برجستگیهای اخلاقی کهقرآن کریمدر وصفبندگانخدا بیان کرده،رفتارمتواضعانه آنان است: وَ اِذا خاطَبَهُمُ الجاهِلونَ قالُوا سَلاماً» و چون نادانان خطابشان کنند سخن نرم ومسالمتجویانه گویند. مادرذکر کرده، فرموده است: حد و مرزش راتعیین نموده اند. با دلی سالم در جایگاه خود نشیند،دوستنداشته باشد به سوی کسی رود، مگر چنان که به سویش آیند (با مردم چنان که دوست داردبا او رفتار شود رفتار کند) اگر بدی بیند، آن را بانیکیبپوشاند، فرو خورنده خشم و درگذرنده از) لغزش) مردم باشد وخداوندنیکوکاران را دوستدارد.» به رو شدی،سلامکنی،نزاعومجادلهرا ترک گویی، گرچهحقبا تو باشد، ودوستنداشته باشی که به خاطرتقواییکه داری تو راستایشکنند» در شما نمی بینم! پرسیدند: شیرینیپرستش چیست؟ فرمود: فروتنی.
تواضع آن است کهانسان، خود را از کسانی کهدرجاهومقاماز او
ریشه تواضع «وضع» است بهمعنای خویش را کوچک نشان دادن،
باید توجهداشت که مفهوم تواضع به معنای کوچکی کردن و به دیگران
تواضع درقرآن
ایمانواعتقادبهخدا،تمام شؤونزندگیانسانمؤمنرا در بر می گیرد.
«وَ عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذینَ یَمْشونَ عَلَی الاَرضِهَوناً
بندگانخدای رحمانکسانیاند که باتواضع رویزمینراه میروند
سفارش خداوند به نبی اکرم
خداوندسبحانبهرهبر اسلامچنینسفارش میکند:
«وَ اخْفِضْ جَناحَکَ لِمَنِ اتَّبعَکَ مِنَ الْمُؤمنینَ»
در برابر هر یک ازمؤمنانکه از تو پیروی میکند، فروتنی کن.
وظیفهفرزندان نسبت به پدر و مادر
همچنین در کناروظایفمتعددی که برایفرزندان نسبت بهپدرو
«وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذًلَّ مِنَ الرَّحمَهِ»
در برابرشان، از رویمهربانی، شانهها را فروانداز (تواضع کن)
تواضع از زبان معصومین
پیشوایاناسلامدر سخنان متعددّی ارزش تواضع را بیان کرده و
امام رضاـ علیه السلامـ پیرامون حدّتواضعچنین فرموده است:
«تواضع درجاتی دارد، از آن جمله،انسانقدر خویش را بشناسدو
در این راستاامام صادقـ علیه السلام ـ فرمود:
«از تواضع است که درنشستن به پایین مجلس راضی باشی و با هر کسی رو
رسولاکرمـ صلی الله علیه و آله ـ تواضع را سبب رفعستمازجامعهدانسته، میفرماید:
«تَواضَعُوا حَتّی لا یَبْغی اَحَدٌ عَلی اَحَدٍ.»
نسبت به یکدیگرفروتنباشید تا کسی بردیگریستمروا ندارد.
نقل شدهاست که روزی آن حضرت به یارانش فرمود: چرا شیرینیعبادترا
حضرت امیر ـ علیه السلام ـ نیز فروتنی را از بزرگترینعبادتها شمرده و فرموده است:
«عَلَیْکَ بِالتَّواضُعِ فَاِنَّهُ مِنْ اَعْظمَ العِبادَه»
بر تو باد به تواضع، که از بزرگترین عبادتهاست.
By Ashoora.ir & Night Skin