فرهنگی ،مذهبی
قرآن و مسأله دوری از گناه : در قرآن بسیار از تقوا و دوری از گناه، سخن به میان آمده، و گاهی با بیان مجازات سخت مجرمان و اهل گناه، و زمانی با بیان آثار درخشان دوری از گناه، با تعبیرهای گوناگون که به بعضی از آن ها قبلاً اشاره شد انسان ها را به سوی تنفّر از گناه فراخوانده است، از جمله در سوره شمس نود و یکمین سوره قرآن، یازده سوگند یاد نموده برای این مطلب که: «قد افلح من زکّاها ـ و قد خاب من دسّاها؛ (14)که قطعاً هر کس روح و روانش را با دوری از گناه، پاک نموده رستگار شده است، و آن کس که روح و روانش را با گناه آلوده نموده، نومید و محروم و تیره بخت گشته است.» قابل توجه این که واژه معصیت که در دعای مورد بحث آمده(و بعد المعصیة) در اصل به معنی عصیان و سرپیچی و خروج از فرمان خدا است که انسان را از مرز بندگی خدا خارج می سازد، و تحت سیطره شیطان قرار داده و عامل گناهان می شود، این واژه با تعبیرات گوناگون 33 بار در قرآن آمده است. از جمله می فرماید: «و من یعص اللّه و رسوله فقد ضلّ ضلالاً مبیناً؛و هر کس نافرمانی خدا و رسولش کند، دچار گمراهی آشکاری شده است.» و در مورد دیگر می فرماید: «و من یعض اللّه و رسوله فانّ له نار جهنّم خالدین فیها؛ و هر کس نافرمانی خدا و رسولش کند، آتش دوزخ از آن او است و جاودانه در آن می ماند.» و در مورد کیفر در بدری و ذلّت و خواری یهودیان می فرماید: «ذلک بما عصوا و کانو یعتدون ؛ این کیفرهای شدید برای یهودیان از آن جهت است که معصیت خدا نموده و به حدود قوانین الهی تجاوز نمودند.» این تعبیرات بیانگر آن است که قرآن با هشدارهای مکرر، پیروان خود را به دوری از گناه و پرهیز از سرپیچی از فرمان خدا، و نجات از بازتاب شوم و سخت گناه فرا می خواند، و گناه را آفت ویرانگر و عامل بلاها و عذاب های دنیا و آخرت می داند. پرهیز از کوچک شمردن گناه : یکی از عواملی که انسان را به سوی گناه سوق می دهد، کوچک شمردن گناه است، و گاهی با تقسیم گناه به صغیره و کبیره، بعضی را فریب می دهد که پس ارتکاب گناهان صغیره چندان مهم نیست، غافل از آن که گناه به معنی فرمان خدا را زیر پا گذاشتن و فرمان شیطان را روی چشم نهادن است، و چنین کاری بسیار بزرگ و خطرناک است، و مسأله صغیره و کبیره امری نسبی است، یعنی بعضی از گناهان نسبت به بعضی دیگر کوچک ترند، و گرنه هر گناهی ذاتاً بزرگ و خطیر است و حتماً باید از آن دوری جست. وانگهی کوچک شمردن گناه موجب تبدیل آن به گناه بزرگ می شود. چرا که به عنوان مثال اگر کسی سنگی به سوی ما پرتاب کرد، ولی بعداً پشیمان شد و عذرخواهی کرد، شایسته است که او را ببخشیم، ولی اگر سنگ ریزه ای به ما بزند، و در مقابل اعتراض بگوید این که چیزی نیست، بی خیالش. او را نمی بخشیم، زیرا این کار از روح استکباری او پرده بر می دارد، و بیانگر آن است که او گناهش را کوچک می شمرد، از این رو امیرمؤمنان علی(ع) فرمود: «اشد ّ الذّنوب ما استهان به صاحبه ؛ بدترین گناهان آن است که صاحبش آن را کوچک و سبک بشمرد.» و امام سجاد(ع) از خطرناک بودن کوچک شمردن گناه به خدا پناه می برد، و در ضمن دعا عرض می کند: «اللّهم اعوذ بک... من الاصرار علی المأثم و استصغار المعصیة ؛ پروردگارا! به تو پناه می برم از اصرار بر گناهان، و کوچک شمردن گناه.» و به طور کلی از گفتار پیامبر(ص) و امامان(ع) فهمیده می شود که گناهان صغیره در چندین مورد به گناه بزرگ تبدیل می گردد، مانند: 1ـ اصرار بر صغیره 2ـ کوچک شمردن گناه. 3ـ اظهار خوشحالی هنگام گناه 4ـ گناه از روی طغیان 5 ـ مغرور شدن به مهلت الهی هنگام گناه 6ـ تظاهر به گناه 7 ـ گناه افراد با شخصیّت 8 ـ عزم بر تکرار گناه صغیره 9ـ رضایت به گناه دیگران. و باید توجه داشت که همین گناهانی که ما آنها را کوچک می پنداریم، انباشته شدن آنها می تواند بزرگترین خطرها را بیافریند. مانند آن که قطره هایی از بنزین را در ظرفی جمع کنیم و آن را با خود حمل نماییم، که جرقّه ای کافی است تا فاجعه ای ایجاد کند، برای تجسّم این مطلب، امام صادق(ع) از مثال عملی پیامبر(ص) بهره گرفت، فرمود: روزی پیامبر(ص) با همراهان خود در سرزمین بی آب و علفی فرود آمد، در آنجا به آنها فرمود: «بروید هیزم جمع آوری کنید، تا با آن آتش روشن کنیم و غذا بپزیم.» یاران عرض کردند: اینجا سرزمین خشکی است و هیچ گونه هیزم در آن نیست، پیامبر(ص) فرمود: بروید هر مقدار که می توانید جمع کنید. آنها رفتند و هر کدام مختصری هیزم یافته و آوردند و روی هم ریختند، و هیزم زیادی انباشته شد، پیامبر(ص) با نگاه به آن هیزم به همراهان فرمود: «هکذا تجتمع الذّنوب؛ گناهان این گونه روی هم انباشته می گردند.» آنگاه فرمود: «ایّاکم و المحقّرات من الذّنوب... ؛ از گناهان حقیر و ریز بپرهیزید که همه آنها ثبت و جمع می گردد...» امام کاظم(ع) در ضمن گفتاری فرمود: «لاتستقلوا قلیل الذّنوب، فانّ قلیل الذّنوب تجتمع حتّی یکون کثیراً ؛ گناهان کوچک و اندک را کم نشمرید، زیرا همان ها انباشته شده و بسیار می شوند.» و امام حسن عسکری (ع) فرمود: «از گناهان نابخشودنی این است که انسان بگوید: کاش مرا به غیر از این گناه مجازات نکند.» چرا که این تعبیر بیانگر کوچک شمردن گناه است.
By Ashoora.ir & Night Skin
درباره وبلاگ
پیوندهای روزانه
آرشیو مطالب
سایر امکانات