موانع ایمان
 

بحث در خصوص موانع ایمان از دو دیدگاه مورد بررسی قرار می گیرد:الف)خروج از ایمان ب) عوامل تزلزل ایمان.

الف)خروج از ایمان
 

حضرت امام صادق (علیه السلام) در این خصوص می فرمایند:« .... وقد یخرج من الایمان بخمس جهات من الفعل کلها متشابهات معروفات: الکفر و الشرک و الضلال و الفسق و رکوب الکبائر.»(48)بی گمان بنده به سبب یکی از 5 کار که، همگی مانند هم وشناخته شده هستند، از ایمان خارج می شود: کفر، شرک، گمراهی، فسق وارتکاب کبائر.

1- کفر
 

کفر، با هر کوتاهی در اجرای امر پروردگار محقق می گردد، ولو به علت سهل انگاری باشد، تا چه رسد به نافرمانی از روی تعمد. وبا این مسأله فرد از حیطه ی ایمان وعبودیت خارج می گردد.مراحل کفر عبارتند از:1- اعراض 2- تکذیب 3- استهزاء

2- شرک
 

مورد بعدی که به عنوان مانع ایمان ذکر گردید، شرک، است. شرک، تدین وتعبد به هر خلاف ونافرمانی خداست، کسی که معصیت خدا نماید، خرد باشد یا کلان ، مشرک است.(49)
انواع شرک
شرک دارای اقسام مختلفی است مانند شرک در خلقت، شرک در تدبیر عالم وشرک در عبادت .کسی که دارای شرک جلی یا آشکار است یا در خلقت یا در تدبیر عالم ویا در عبادت کسی را شریک خداوند یکتا قرار می دهد واین بارزترین نوع شرک است. شرک خفی، آن است که غیر خدا را نیز در کارها مراعات کند، مثلاً بگوید: اگر فلان نبود، هلاک می شدم.(50) سرچشمه ی شرک، عدم معرفت صحیح درباره ی خداوند است.

3- ضلالت یا گمراهی
 

مرحله ی بعدی که به عنوان مانع برای ایمان ذکر گردید، ضلال یا همان گمراهی است.
معنای ضلال ، نادان بودن به امر واجب است، به این معنا که یکی از طاعتهای خدا را ترک کند که بنده جز به انجام آن شایسته ی ایمان نیست. به این معنا که بعد از اینکه برای آن واجب اقامه دلیل گردید، آن را ترک کند. واین ترک از راه انکار یا جحود یا تمرد نباشد، بلکه به دلیل سستی ، اغفال واشتغال به کار دیگری باشد. قرآن ضلالت الهی را مخصوص کسانی می شمرد که دارای این اوصافند:کفر،ظلم،فسق،دروغ،اسراف وکفران.

4- فسق
 

فسق به معنای خروج از حق است.(51) کافر، فاسق است چرا که از شرع خارج شده وگناهکار فاسق است که به نسبت گناه از شرع وحق کنار رفته است.فسق، معنای وسیعی دارد و هر گونه نافرمانی و خروج از راه و رسم بندگی خدا حتی کفر را شامل می شود.

5- ارتکاب کبائر
 

که گناهان دو دسته اند ، دسته ای که قرآن نام آنها را کبیره ودسته ای دیگر که نام آنها را سیئه گذاشته است. هر گناهی که یکی از شرائط زیر را داشته باشد، کبیره محسوب می شود:
الف) گناهانی که خداوند وعده ی عذاب درباره ی آن داده است.
ب) گناهانی که در نظر اهل شرع ولسان روایات با عظمت یاد شده است.
ج)گناهانی که در منابع شرعی بزرگتر از گناهی شمرده شده که جزء کبائر است.
د) گناهانی که در روایات معتبر تصریح به کبیره بودن آن شده است.(52)

ب)عوامل تزلزل ایمان
 

عوامل تزلزل ایمان ، متعدد هستند که از جمله ی آنها عدم آگاهی از دلایل محکم است. همچنین می توان به هواپرستی ها وضعف نفس اشاره کرد، آلودگی به گناهان نیز می تواند دیر یا زود انسان را از حیطه ی عبودیت خارج کند. آری هر یک از این ها اموری هستند که ممکن است در پایان عمر انسان، ایمان انسان را متزلزل کند وسرانجام آدمی بی ایمان از دنیا برود.

1-عدم معرفت نسبت به حقیقت ایمان
 

آنچه روشن وواضح است این که ، هر عقیده وروشی که بدون پشتوانه ی علمی وبدون همراهی استدلالات قانع کننده باشد، هرگز در اعماق وجود انسان تأثیر گذار نخواهد بود، وچنانچه فرد مدت زمانی را هم به اقتضائات مختلف به آن پایبندی نشان دهد، بلاخره دیر یا زود ، خود را از قید وبند آن رها خواهد کرد. چرا که بی شک ، تکلیف ومسئولیت بدون شناخت وآگاهی ممکن نیست .

2- هوی پرستی
 

بی شک در وجود انسان، غرائز وامیال گوناگونی است که همه ی آنها برای ادامه حیات او ضرورت دارد، مانند: خشم وغضب ، علاقه به خویشتن، علاقه به مال وزندگی مادی وامثال اینها، بدون تردید دستگاه آفرینش همه ی اینها را برای همان هدف تکاملی آفریده است. اما مهم این است که اینها گاه از حدود تجاوز نموده وپا را از گلیمشان فراتر می نهند ودیگر یک ابزار مطیع در دست عقل نیستند بلکه بنای طغیان ویاغی گری می گذارند، عقل را زندانی کرده وبروجود انسان حاکم شده، زمام اختیار او را در دست می گیرند واین همان چیزی است که از آن تعبیر به هوی پرستی می شود.این حالت از انواع بت پرستی ها هم خطرناکتر است بلکه بت پرستی نیز از آن ریشه می گیرد.

آثار هوی پرستی
 

الف) غفلت
هوی پرستی سرچشمه ی غفلت وبی خبری است. چرا که یکی از ابتدائی ترین آثار هوی پرستی غافل شدن از معبود است.
ب) گمراهی
گمراهی نیز یکی از بزرگترین آثار هواپرستی است، شاید درست تر باشد بگوئیم هوا پرستی بدترین گمراهی هاست.
ج)تقابل با حق طلبی
هوا پرستی نقطه مقابل حق طلبی است، چرا که در بسیاری از موارد، خواسته ها وتمایلات فردی با دستورات شرعی ویا حتی مصالح اجتماعی سازگار نیست، اما فردی که به روحیه ی خود بینی وخود محوری خو کرده است همواره با حق به مقابله پرداخته وآن را رد ونفی می کند مبادا تمایلات او زیر سؤال رود.
د) تقابل با عدالت
هواپرستی مانع عدالت ودادگری است.
ه) فساد
آخرین ومهمترین اثر هوی پرستی ، رواج فساد است، چرا که اگر نظام آسمان وزمین بر محور هوی وهوس مردم بگردد، فساد سرتاسر پهنه ی هستی را فرا خواهد گرفت.

3-همنشینی با بدان ومنافقان(معاشرت با بدان)
 

یکی دیگر از عواملی که سبب تزلزل ایمان است، همنشینی ومصاحبت با افراد گمراه است.
بدون شک عوامل سازنده ی شخصیت انسان، امور مختلفی هستند که پس از اراده وخواست وتصمیم انسان، همنشین ودوست ومعاشر از اهم آنهاست. وانسان خواه ناخواه تحت تأثیر آن قرار دارد چرا که بخش مهمی از افکار وصفات اخلاقی خود را از طریق دوستانش می گیرد.

نوشته شده در چهارشنبه 93 مرداد 29ساعت ساعت 12:43 عصر توسط مشتعلی| نظر بدهید