آثار فردی زکات
1 ـ درمان بخل. پرداخت زکات آدمی را از صفت مذموم بخل می‏رهاند.

 امام صادق علیه‏السلام فرمودند:
«هر کس زکات مال خود را بپردازد، قطعا از بخل حفظ شده است.»(42)
در اهمیت دوری از بُخل آمده که یکی از امامان معصوم را دیدند که از اول شب تا صبح در حالی

 که مشغول طواف خانه کعبه بود، تنها یک دعا می‏کرد و آن این بود که خدایا مرا از بخل دور بدار.(43)
2 ـ کلید برکت و ازدیاد رزق. واژه زکات و برکت به طور مساوی در قرآن ذکر شده‏اند و

 در روایات نیز آمده است:
«الزّکاة تزیدُ فی الرزق»
«زکات روزی انسان را زیاد می‏کند.»(44)
3 ـ بیمه کردن مال. امام کاظم علیه‏السلام فرمودند:
«اموال خود را از طریق زکات بیمه کنید.»(45)
4 ـ زکات دهنده محبوب‏ترین فرد نزد خداوند است. امام صادق علیه‏السلام فرمودند:
«محبوب‏ترین فرد نزد خداوند، سخاوتمندترین آنان است و سخاوتمندترین مردم کسی است

 که زکات مال خود را بدهد و از آنچه خداوند در مال او واجب نموده است،

در مورد مؤمنان بخل نکند.»(46)
5 ـ وسیله تقرب به خداوند است. امام صادق علیه‏السلام فرمودند:
«خداوند زکات را همراه با نماز وسیله تقرّب مسلمانان به خود قرار داده است.»(47)
6 ـ راه رسیدن به رحمتهای خاص الهی است. در قرآن کریم آمده است:
«رحمت پروردگار بر هر چیزی گسترده است، ولی دریافت قطعی آن مخصوص کسانی

است که اهل تقوی و ایمان و زکات باشند.»(48)
7 ـ وسیله باز شدن گره‏هاست. قرآن کریم می‏فرماید:
«و امّا من اعطی و اتّقی و صدّق بالحسنی فسنیسره للیسری»(49)
«هر کسی بخشش نماید و پرهیزکار باشد و حقیقت را تصدیق نماید، ما

کارهای مشکل او را آسان می‏کنیم.»
8 ـ مایه فرو نشاندن غضب الهی و کفّاره گناهان است. حضرت علی علیه‏السلام می‏فرماید:
«الله، الله فی الزکاة، فانّها تطفی‏ء غضب ربکم»(50)
«شما را به خدا، شما را به خدا درباره زکات [دقت کنید] که به تحقیق غضب

 پروردگار را فرو می‏نشاند.»
در قرآن کریم نیز آمده است: اگر نماز به پا دارید و زکات بپردازید، من بدیهای

 شما را می‏پوشانم.(51)
9 ـ نشانه کمال اسلام و ایمان است.
«تمامُ اسلامکم اداء الزکاة»(52)
«با ادای زکات اسلام شما کامل می‏شود.»
«...سبعة من کنّ فیه فقد استکمل حقیقة الایمان... و ادّی زکاة ماله»(53)
«هفت صفت است که در هر کس باشد به کمال حقیقی ایمان رسید است..

. و ادای زکات مال [از آن جمله است].»
پیامبر اسلام به حضرت علی علیه‏السلام فرمودند:
«علامت و نشانه مؤمنان در سه چیز است: نماز، روزه و زکات.»(54)
10 ـ شرط رهایی از کفر است. کفار، با توبه و نماز و زکات می‏توانند خود را برهانند:
«و ان تابوا و اقاموا الصّلوة و اتوا الزکاة فخلّوا سبیلهم»(55)
11 ـ سبب گشایش برای مردگان است. شخصی به امام صادق علیه‏السلام گفت:

 برادرم از دنیا رفته است و زکات زیادی به عهده‏اش بود، من آنها را پرداخت کردم، امام فرمودند:

«با این عمل مشکل او بر طرف می‏شود.»(56)
12 ـ سبب استجابت دعا می‏باشد.(57)
13 ـ موجب قبولی نماز است.(58)
14 ـ مایه جاودانگی و شیرینی زندگی است.
15 ـ نشانه قوام و استواری مکتب است.(59)
16 ـ پرداخت زکات، شکر نعمت الهی است که زکات دهنده با پرداخت آن، این نگرانی

که خود مثل فقرا شود را برطرف می‏نماید.(60)
17 ـ آرامش و خواب راحت را برای آدمی به ارمغان می‏آورد.(61)
آثار اجتماعی زکات
1 ـ تقویت برادری، تعمیق روابط و کینه زدایی.
با پرداخت زکات رابطه عاطفی میان افراد عمیق‏تر شده و مفهوم آیه «انّما المومنون اخوة»(62)

 بهتر مورد توجه و عمل قرار می‏گیرد. قرآن کریم می‏فرماید:
هرگاه مخالفان شما توبه کنند و نماز به پا دارند و زکات بپردازند، آنها هم در جامعه

 برادر دینی شما هستند.(63)
همچنین با پرداخت زکات، آداب دوستی هر چه بهتر و بیش‏تر مراعات شده و شعله

مهر و محبت در دلها فروزان می‏شود و این دوستی و محبت در تعاون و یاری رساندن

 به یکدیگر و حفاظت از دستاوردهای جامعه اسلامی نقش مهمی دارد.
2 ـ تقویت بنیه دینی مردم. حضرت امام رضا علیه‏السلام فرمودند:
«فلسفه پرداخت زکات، قوت فقرا و تقویت و کمک رسانی در امور دینی آنهاست.»(64)
از محل زکات جمع آوری شده می‏توان مدارس، کتابخانه‏ها، مساجد و سایر مراکز دینی

 و فرهنگی را ایجاد نمود و یا آنچه را که قبلاً احداث شده است، توسعه داد و با دعوت

از کارشناسان دینی و علما و اساتید، پایگاه علمی و اعتقادی مردم را تقویت نمود.
3 ـ فقر زدایی، حل مشکلات و محو نمودن مفاسد اجتماعی. یکی از راههای مهم مبارزه

 با فقر، گرسنگی، کمبودها و مشکلات یا نابسامانی‏های اجتماعی توجه جدی به مسئله

 زکات می‏باشد. امیرمؤمنان علیه‏السلام فرمودند:
«هیچ فقیری گرسنه نمی‏ماند مگر به سبب آنکه توانمندی حق خدا را نمی‏پردازد و خداوند

 در روز قیامت توانمند را به همین دلیل بازخواست خواهد کرد.»(65)
امام صادق علیه‏السلام فرمودند:
«هیچ محتاج و گرسنه و برهنه‏ای در جامعه وجود نخواهد داشت،

مگر به سبب گناهان اغنیا.»(66)
با ریشه کنی فقر از جامعه، قهرا بسیاری از مفاسد اجتماعی نیز محو خواهد شد

 و زمینه‏های وقوع سرقت، دریافت رشوه، خیانت و... از بین می‏رود.
با پرداخت زکات سرمایه‏ها نیز تعدیل می‏گردد و ریشه کینه و فقر در جامعه خشکانده می‏شود.
آری! اگر مردم زکات مال خود را بپردازند، چرخهای اقتصاد به گردش در آمده و بیکاری که

 زمینه‏ساز بسیاری از مفاسد اجتماعی است از جامعه رخت بر می‏بندد و تمام افراد بیکار

 شاغل می‏گردند و از انزوا و گوشه‏گیری، نا امیدی و بدبینی و حقارت رهایی یافته؛ تلاش،

نشاط و حضور در صحنه‏ها جایگزین آنها می‏شود.(67)
4 ـ دفع بلا از امّت و اقتدار امّت اسلامی. اگر کمبودها از طریق مالیاتهای اسلامی و زکات

تأمین شود، افراد جامعه به یک نوع رفاه نسبی دست می‏یابند. در نتیجه دلها نسبت به هم

 مهربان و نیرهای انسانی متمرکز می‏گردند و همه پشتیبان یکدیگر خواهند بود.
افراد چنین جامعه‏ای دارای صلابت و اقتدارند و در مقابل نقشه‏های دشمنان و تهدید و

تطمیع آنان بیمه خواهند بود.
همچنین جبران کمبودها از طرف پرداخت کنندگان مخلص و اجرای این کار الهی از طریق

 مراجع دینی، سبب آرامش، دلگرمی و اتصال به علمای ربّانی خواهد شد که این امر نیز

خود وسیله اقتدار و عزت اسلامی و ملی می‏باشد.(68)
در قرآن کریم آمده است:
«و لولا دفعُ الله الناس بعضهم ببعض لفسدت الارض و لکن الله

ذو فضل علی العالمین»(69)
در ذیل این آیه، حضرت امام صادق علیه‏السلام فرمودند:
«قطعا خداوند به خاطر کسانی از شیعیان ما که زکات می‏دهند،

 انواع بلاها و خطرات را از سایر مردم دفع می‏کند و اگر زکات این گروه

 نبود، همه یکجا نابود می‏شدند.(70)
5 ـ حفظ آبرو و جذب دیگران. در بسیاری از موارد، فقر آبروی انسان را در معرض

 خطر قرار می‏دهد و زکات، فقر را از بین می‏برد و آبروی انسانها را حفظ می‏کند.
از امام صادق علیه‏السلام پرسیدند: شخصی که در خط فکری ما نیست و از دنیا رفته

 و اطفال فقیری را به جا گذاشته، آیا می‏توانیم از زکات به آنها بدهیم؟ فرمودند:
«بله، آن اطفال گرسنگانی هستند که تقصیری ندارند و در راه پدر منحرف خود حرکت می‏کنند

 و باید آبرو و موقعیت آنان در جامعه حفظ شود و زندگی آنها تا رسیدن به حد بلوغ و رشد

 لازم تأمین گردد. اما اگر این اطفال بالغ شدند و حق را فهمیدند ولی با لجاجت از آن دست

 کشیدند، از زکات به آنها ندهید؛ زیرا سزاوار نیست زکات از افراد مؤمن گرفته و به

منحرفان لجوج داده شود.»(71)
در مورد جذب دیگران از طریق زکات باید گفت که اسلام، مصرف زکات را برای هشت

 گروه لازم دانسته و یک دسته از آنان افرادی از رؤسا و سرشناسانی هستند که اگر

حمایتهای مالی از آنان به عمل آید، ابتدا خودشان و سپس قبیله آنان به اسلام جذب می‏شود.
پیامبر اکرم صلی‏الله‏علیه‏و‏آله نیز سهمی از زکات را به رؤسای قبایل می‏دادند(72) و در

 هر زمان ولیّ امر مسلمین می‏تواند این کار را انجام دهد.
از همین سهم که به نام «مؤلفة قلوبهم» در قرآن مطرح شده، می‏توان مقداری به مسلمانان

 ضعیف الایمان پرداخت کرد که اگر به حال خود رها شوند، وسوسه‏های دشمنان در آنان

 ایجاد شک می‏نماید. اسلام برای پایداری آنان در دین، مشکلات اقتصادی

 ایشان را حل می‏کند.(73)
امام باقر علیه‏السلام فرمودند: مراد از «مؤلفة قلوبهم» گروهی هستند که توحید

 را پذیرفته و از مدار شرک خارج شده‏اند، ولی هنوز معرفت محمّد صلی‏الله‏علیه‏و‏آله

در قلبشان رسوخ نکرده است. پس پیامبر اسلام و بعد از آن حضرت، مؤمنان، باید

سهمی از زکات را صرف این گونه افراد کنند تا محبت و معرفت آنان تثبیت شود.(74)

نوشته شده در دوشنبه 93 تیر 30ساعت ساعت 2:52 عصر توسط مشتعلی| نظر بدهید